Yugto ng Pag-unlad ng Pamumuhay ng mga Unang Asyano (AP 7 2nd Quarter, Week 1)

Pinagmulan ng mga Unang Tao sa Asya at Daigdig

Ayon sa mga arkeologo, ang mga fossils at artifacts na natagpuan sa iba't-ibang bahagi ng mundo ay pangunahing ebidensya sa pag-aaral ng ebolusyon ng tao. Ang fossils ay natatanging labi ng halaman, hayop, at tao, habang ang artifacts naman ay mga kagamitang ginagamit ng tao. Dalawang aspektong pinagbatayan ang pinagmulan ng unang tao: ang bayolohikal at kultural. Sa bayolohikal na aspeto, ang pagbabago sa pisikal ng tao ang pangunahing basehan, habang sa kultural na aspeto, ang mga kasangkapang ginamit ng mga sinaunang tao ang nagtakda ng direksyon ng pag-unlad ng pamumuhay.

Ang teorya ng ebolusyong tao ay nagsimula kay Jean Baptiste Lamarck noong 1809, ngunit mas lalong pinalawak nina Charles Darwin at A.R. Wallace noong 1858. Ayon kay Darwin, ang ebolusyon ng tao ay parang hagdangang tinatahak, kung saan nagsilbing pundasyon ang ninunong malabakulaw (apelike ancestors), at ang mga modernong tao (Homo sapiens) ang nasa tuktok.

Ang pamilya ng hominid, isang bipedal primate mammal, ang naglalarawan ng mga sinaunang tao. Sa Silangang Africa, iba't ibang uri ng hominid ang nanirahan, tulad ng Ardipithecus Ramidus, Australopithecine, at Homo.

Ang Ardipithecus ramidus, mula sa Ethiopia, ay nagpapakita ng katangian ng chimpanzee at tao, gaya ng pagiging bipedal. Ang Australopithecine, na may kahulugang "Southern Ape" sa Latin, ang sinasabing mga ninuno ng modernong tao. Samantalang ang Homo, na ang ibig sabihin ay "tao," ay may mas malalaking utak at kakayahan sa paglikha ng kagamitan.

Ang Homo ay nahahati sa tatlong species: Homo Habilis, Homo Erectus, at Homo Sapiens. Ang Homo Erectus ang unang lumabas sa Africa at pumunta sa iba't ibang kontinente, kasama na ang Asya.

 

Yugto ng Pag-unlad ng Pamumuhay ng mga Unang Asyano

PANAHON NG BATO:  Ito ay nahahati sa Paleolitiko (Lumang Bato), Mesolitiko (Gitnang Bato) at Neolitiko (Bagong Bato).

Panahon ng Paleolitiko:

·         Takbo ng Panahon: Humigit-kumulang mula 2.5 milyong taon na ang nakakaraan hanggang 10,000 BCE.

·         Nomadiko: Ang mga tao ay naglalakbay mula isang pook papunta sa iba, walang permanenteng tirahan.

·         Kasalukuyang Mamumuhay: Nakadepende sa pangingisda, pangangaso, at pangangalap ng pagkain mula sa kalikasan.

·         Simple at Praktikal na Kagamitan: Gumagamit ng bato, kahoy, at buto para sa mga gamit tulad ng kagamitan sa pangangaso.

·         Pintig-kamay: Maliit ang populasyon, at ang pangunahing layunin ay ang pag-angkop sa kalikasan.

·         Pag-unlad ng Wika: Nagkaruon ng simpleng komunikasyon sa pamamagitan ng galaw at tunog.

Panahon ng Mesolitiko:

·         Takbo ng Panahon: Mula 10,000 BCE hanggang 7,000 BCE.

·         Katangian:

·         Pagbabago sa Pamumuhay: Bahagyang pagbabago mula sa nomadikong pamumuhay patungo sa mas permanenteng tirahan.

·         Transisyon sa Pagsasaka: Unang hakbang sa pagsasaka, subalit patuloy pa rin ang pangangaso at pangingisda.

·         Mas Kompleks na Kagamitan: Paggamit ng mas maayos at mas kumplikadong kagamitan tulad ng sibat at pana.

·         Paggamit ng Apoy: Mas maalam na sa paggamit ng apoy para sa pagluluto at pag-alam sa iba't ibang teknolohiya.

·         Mas Mataas na Populasyon: Pagtaas ng populasyon dahil sa mas maayos na pamumuhay at pagkakaroon ng mas sapat na pagkain.

Panahon ng Neolitiko:

·         Takbo ng Panahon: Mula 7,000 BCE hanggang 2,000 BCE.

·         Katangian:

·         Pagsasaka at Pag-aalaga ng Hayop: Pagtatanim ng halaman at pag-aalaga ng hayop para sa mas regular na suplay ng pagkain.

·         Permanenteng Tirahan: Pagtatatag ng permanenteng pamayanan at pagsilang ng unang sibilisasyon.

·         Pag-unlad ng Kultura: Mas mataas na antas ng kultura, naipasa ang kasanayan at kaalaman mula sa henerasyon hanggang henerasyon.

·         Espesyalisasyon: Pag-usbong ng iba't ibang gawain tulad ng pagtatanim, pagmimina, at iba pang espesyalisadong trabaho.

·         Sistema ng Pagsusulat: Pagsulat ng mga unang simbolo at sistema ng pagsusulat.

·         Maselang Kalakalan: Ugnayan sa pagitan ng mga komunidad, lalo na sa pag-aalok ng produkto o serbisyo sa iba't ibang lugar.

·         Paggamit ng Kagamitan mula sa Bato at Metal: Mas advanced na kagamitan tulad ng mga kasangkapang bakal at tanso.

 

PANAHON NG METAL

Ang Panahon ng Metal ay isang mahalagang yugto sa kasaysayan ng tao kung saan naganap ang malawakang paggamit ng metal, tulad ng tanso, bakal, at iba pang metal, sa paggawa ng mga kagamitan at kasangkapan. Ang yugtong ito ay sumunod sa Panahon ng Neolitiko at nagbigay daan sa pagsibol ng mas modernong teknolohiya at pamumuhay. Ito ay nahahati sa tatlong bahagi:

 

Panahon ng Tanso (Copper Age):

·         Mula 3300 BCE hanggang 1200 BCE.

·         Pagkatapos ng Neolitiko, ang tanso ay unang ginamit bago ang bakal.

·         Ang mga kagamitan na yari sa tanso ay naging mahalaga sa kalakalan.

Panahon ng Bronze (Bronze Age):

 

·         Mula 3300 BCE hanggang 1200 BCE.

·         Nagsimula ang paggamit ng bronze, isang alloy ng tanso at tin.

·         Ang pag-aari ng mga kasangkapan na yari sa bronze ay nagbigay daan sa pag-usbong ng mas mataas na antas ng kultura at ekonomiya.

Panahon ng Iron (Iron Age):

·         Mula 1200 BCE hanggang 500 CE.

·         Nag-usbong ang paggamit ng bakal o iron, isang mas matibay na metal kaysa sa tanso o bronze.

·         Ang teknolohiyang ito ang nagbigay daan sa pagtatatag ng mga malakas na kaharian at imperyo sa iba't ibang bahagi ng mundo.

 

Pangunahing Aspeto ng Panahon ng Metal:

Metalurgiya:

·         Pagsusuri at pagsanay sa paggawa at pagproseso ng mga metal tulad ng tanso, bakal, at iba pa.

·         Pag-unlad ng kasanayan sa pagtatrabaho ng metal.

 

Teknolohiya:

·         Paggamit ng metal sa paggawa ng mga kagamitan, tulad ng kasangkapan, armas, at iba pang gamit sa pang-araw-araw.

·         Pag-usbong ng mas advanced na teknolohiya sa agrikultura, konstruksiyon, at transportasyon.

 

Sistemang Pagsulat:

Paggamit ng sistema ng pagsusulat, lalo na sa mga kabihasnan tulad ng Sumerian, Egyptian, at Indus Valley.

 

Malakas na Pamayanan:

·         Pagtatatag ng malalakas na pamayanan at sibilisasyon.

·         Lumalaking populasyon at mas komplikadong istruktura ng lipunan.

 

Ekonomiya at Kalakalan:

·         Pag-usbong ng maselang kalakalan at pangangalakal.

·         Pag-unlad ng ekonomiyang agraryo at urbanisasyon.

 

Ang Panahon ng Metal ay nagdala ng malalim na pagbabago sa pamumuhay ng tao, na nag-udyok sa mas mataas na antas ng kasanayan sa teknolohiya, sining, at pamahalaan. Ito ang yugtong nagbukas ng mga pintuan patungo sa mas modernong mundo ng industriyalisasyon at kaalaman.

ANO ANG SIBILISASYON?

Ang sibilisasyon ay nagsimula sa pagdating ng mga sinaunang tao mula sa Africa sa Asya. Ang "kabihasnan" naman ay mataas na antas ng pamumuhay, naglalaman ng masusing organisasyon, relihiyon, espesyalisasyon, mataas na antas ng kaalaman, at sistema ng pagsusulat.

Ang mga unang kabihasnan ay nagsimula sa mga mataas na lambak malapit sa mga anyong tubig tulad ng ilog. Ilan sa mga unang lungsod estado ay nabuo sa Sumer o Mesopotamia (Iraq ngayon), kabilang ang Uruk, Catal Huyuk, Jericho, Ur, Lagash, at Umma.