Ang mga Sinaunang Kabihasnan sa Asya (Sumer, Indus, Shang) - AP 7 2nd Quarter, Week 2 and 3

 MELC: Napaghahambing ang mga sinaunang kabihasnan sa Asya (Sumer, Indus, Tsina)

Ang Kabihasnang Sumer

Ang Mesopotamia, na mas kilala bilang "cradle of civilization," ay nagsilbing lugar kung saan unang sumibol ang sibilisadong lipunan ng tao. Ito ay matatagpuan sa Gitnang Silangan, isang matabang lupa na tinatawag na Fertile Crescent, sa pagitan ng Persian Gulf at Mediterranean Sea, partikular na sa Iraq. Sa Mesopotamia matatagpuan ang Ilog ng Tigris at Euphrates, na nagbigay daan sa pag-usbong ng kabihasnan. Noong panahon ng Neolitiko, itinatag ang mga pamayanan tulad ng Jericho sa Israel at Catal Huyuk sa Anatolia, at iba't ibang pamayanan sa Zagros. Ngunit hindi nagtagal, ang Sumer ang nagbigay-diwa at naging sentro ng kabihasnang Mesopotamia. Ang Sumerian ay magsasaka at nagtatag ng mga kanal at dike para sa irigasyon. Itinatag din nila ang mga lungsod-estado malapit sa mga ilog at tributaryo, na may hiwalay na pamumuhay ang bawat pangkat. Ang sistema ng pamahalaan ay tinatawag na Teokrasya, kung saan ang hari ay isang pari (patesi) ng bawat lungsod-estado. Mahalaga ang mga lungsod ng Sumer, kabilang ang Ur, Uruk, Eridu, Lagash, Nippur, at Kish. Itinayo ang Ziggurat sa Ur bilang pagsamba sa kanilang mga diyos. Gumamit sila ng sistema ng pagsulat na cuneiform sa luwad gamit ang stylus, at ang mga scribe ang nagtatala ng mga pangyayari sa clay tablet. Ang mga epiko tulad ng Epiko ng Gilgamesh ay nagpapatunay sa kahalagahan ng kanilang kultura. Ang Sumerian ay nag-ambag ng mga teknolohiya at kasanayan tulad ng cuneiform, gulong, sentralisadong pamahalaan, lunar calendar, at mga kasangkapan sa bronze. Subalit, ang kabihasnang ito ay bumagsak dahil sa kawalan ng pagkakaisa, mahinang pamahalaan, at pag-aaway ng mga estado.

 

Kabihasnang Indus

Ang Kabihasnang Indus ay umusbong sa lambak ng mga ilog Indus at Ganges sa Timog Asya. Ang kabihasnang ito ay nakatayo sa gitna ng Himalayas at Hindu Kush. Ang lupain ng Indus ay mas malawak kaysa sa Egypt at Mesopotamia, at sakop nito ang malaking bahagi ng Hilagang Kanluran ng dating India at ang kasalukuyang Pakistan. Ang ilog Indus ay nagmumula sa Himalayas sa Katimugang Tibet. Ang mga lungsod ng Harrapa at Mohenjo-Daro ay naging mahalagang sentro ng kabihasnan. Planado at organisado ang kanilang mga lungsod, may Citadel o mataas na moog sa Kanluran at Mababang bayan na may grid-patterned na lansangan. Gumamit sila ng mga brick na tisa para sa kanilang mga bahay, na may mga advanced na pasilidad tulad ng mga paliguan at sistema ng tubig. Ang Dravidian ang itinuturing na bumuo ng Kabihasnang Indus, at pagsasaka ang pangunahing gawain dahil sa kakaunting likas na yaman tulad ng metal at kahoy. Gumamit rin sila ng kalakalan sa Arabian Sea at Persian Gulf. Mahiwaga ang kabihasnang Indus dahil sa hindi malinaw na paliwanag sa kahulugan ng kanilang sistema ng pagsulat na cuneiform na may mga pictograph. May mga artifact na nagpapahiwatig ng libangan, tulad ng mga laruan. Hindi malinaw ang pagbagsak ng Indus, ngunit ipinalagay na maaaring dahil sa matinding kalamidad.

 Kabihasnang Shang

Ang Kabihasnang Shang ay nag-usbong sa lambak ng mga Ilog Huang Ho at Yangtze sa Sinaunang Tsina noong 1500 B.C. Itinatag ito ng mga Dinastiyang Shang at Zhou. Nangyari ito sa Ilog Huang Ho, na kilala rin bilang Yellow River dahil sa dilaw na lupa na iniwan nito pagkatapos ng pagbaha. Ang Kabihasnang Shang ay may mga paring-hari na namuno sa pamahalaan, at ang mga lungsod nito ay pinaghandaan para sa mga pagbaha. Ang sistemang panglipunan ay piyudalismo, kung saan namumuhay ang mga aristokrata ng karangyaan samantalang ang mga alipin ay parang aso. Ang pagsusulat ay naging mahalaga sa kultura ng Tsina, at ang kanilang sistema ng pagsulat na calligraphy ay ginamit upang mag-isa sa kanilang sariling wika. Ang mga oracle bone ay ginamit para sa komunikasyon sa diyos at mga ninuno. Ang mga ambag ng Kabihasnang Shang ay kinabibilangan ng paggamit ng barya, chopsticks, paghahabi ng seda mula sa silkworm, paggamit ng bronze, lunar calendar, potters wheel, karwaheng pandigma, at paglilimbag ng mga aklat. Bumagsak ang Shang dahil sa sunod-sunod na mahihinang hari, na nagdulot ng paghahari ng iba't ibang dinastiya sa Tsina. Ang Tsina ay nananatiling nagmamalaki sa kanilang sinaunang kabihasnan, na nagtulak sa kanilang pagtatatag ng mga imperyo.