Raising the Bar: Taasan ang Qualification ng mga Opisyal

All elected officials, from Congress to the President, should hold at least a master’s degree. Isipin mo, sa gobyerno, ang minimum requirement para sa mga managerial positions at para sa mga empleyado na may Salary Grade 20 pataas ay master’s degree. Maliban dito, ang public school teachers ay kailangan ng at least 18 units ng master’s degree para lang makapagturo o ma-promote, sana naman ay ganoon din ang pamantayan sa ating mga halal na opisyal.

Kung iisipin, malaking responsibilidad ang nakaatang sa kanila, pagbalangkas ng mga batas, pagdedesisyon para sa buong bansa, at pamumuno sa milyun-milyong mamamayan. Dapat mas mataas ang pamantayan, hindi mas mababa. Hindi lang ito tungkol sa diploma, kundi sa discipline, commitment, at depth of knowledge na kadalasang natututuhan sa mas mataas na antas ng edukasyon.

Kaya kung ang ordinaryong manggagawa ay pinipilit mag-aral pa para umangat, hindi ba’t makatarungan lang na ang mga lider natin ay may parehong, kung hindi man mas mataas, na standard?

Sa ngayon, ayon sa 1987 Philippine Constitution, ang minimum requirement para sa Congress ay able to read and write at may edad at residency requirement (Art. VI, Secs. 6 at 3), habang para sa Presidente naman ay natural-born citizen, registered voter, able to read and write, at least 40 years old, at resident for at least 10 years (Art. VII, Sec. 2). Wala itong hinihinging educational attainment. Kaya kung tutuusin, kahit high school graduate o college dropout ay puwedeng mahalal bilang pinuno ng bansa.

Dahil dito, panahon na para isulong ang constitutional reform. Kailangan nang amyendahan ang mga probisyon ng Konstitusyon ukol sa minimum qualifications ng ating mga halal na opisyal. Hindi ito para maging elitista, kundi para siguraduhin na ang mga nagdedesisyon para sa sambayanan ay may sapat na kaalaman, disiplina, at kahandaan sa hamon ng pamumuno.

Posisyon sa CSC Memorandum Circular No. 3, Series of 2025

Noong nakaraang linggo , naglabas ang Civil Service Commission (CSC) ng Memorandum Circular No. 3, Series of 2025, na nagbabawal sa mga empleyado ng gobyerno na magsagawa ng ilang aktibidad sa social media, tulad ng pag-"like," pag-"share," pag-"comment," pag-"repost," o pag-"follow" sa account ng isang kandidato o partido, kung ito ay may layuning humingi ng suporta para sa o laban sa isang kandidato o partido sa panahon ng kampanya. Bagama't mahalaga ang layunin ng CSC na panatilihin ang political neutrality sa serbisyo publiko, may mga isyu na lumalabas tungkol sa posibleng paglabag nito sa karapatan ng malayang pagpapahayag na ginagarantiyahan ng Saligang Batas.​

Ayon sa Article III, Section 4 ng 1987 Saligang Batas, "Walang batas na dapat ipasa na nagbabawas sa kalayaan sa pananalita, pagpapahayag, o pamamahayag." Ang simpleng paggamit ng social media, tulad ng pag-"like" o pag-"share" ng mga post na may kaugnayan sa politika, ay maaaring ituring na anyo ng malayang pagpapahayag. Sa kaso ng Gonzales v. COMELEC (G.R. No. L-27833, Abril 18, 1969), kinilala ng Korte Suprema ang kapangyarihan ng estado na regulahin ang mga aktibidad na may kaugnayan sa eleksyon upang mapanatili ang kaayusan at integridad nito. Gayunpaman, binigyang-diin din ng Hukuman na ang anumang regulasyon na naglilimita sa mga pangunahing kalayaan ay dapat na makatwiran at hindi labis na sumasakal sa mga karapatan ng mga mamamayan.​

Sa ilalim ng Memorandum Circular No. 3, itinuturing na partisan political activity ang simpleng pag-"like" o pag-"share" ng mga post na may kaugnayan sa isang kandidato o partido. Ito ay maaaring ituring na labis na paghihigpit sa karapatan ng mga empleyado ng gobyerno na magpahayag ng kanilang saloobin. Bagama't may lehitimong interes ang estado na panatilihin ang neutrality ng serbisyo publiko, ang ganitong klasipikasyon ay maaaring hindi makatwiran at labis na sumasakal sa malayang pagpapahayag ng mga empleyado.​

Bagama't mahalaga ang layunin ng CSC na panatilihin ang political neutrality sa serbisyo publiko, ang mga probisyon ng Memorandum Circular No. 3, Series of 2025, ay maaaring ituring na labis na paghihigpit sa karapatan ng malayang pagpapahayag ng mga empleyado ng gobyerno. Mahalagang muling suriin ng CSC ang mga probisyong ito upang matiyak na ang mga ito ay naaayon sa Saligang Batas at hindi labis na sumasakal sa mga pangunahing karapatan ng mga mamamayan.